7 Haziran 2016 Salı

Sahur ve İftar Vakti Ne Zaman?



UYARI: Bu çalışma, Ali Tuna Tanyıldız’a aid olmakla birlikte, tarafımdan bazı eklemeler yapılmıştır.

Her yıl ramazan ayı girdiğinde sahur ve iftar saatleri tartışma konusu olur. Aslında ayetler üzerine biraz araştırma yapsak oruç ile alakalı onlarca soruyu sormaz ve çok kolay bir şekilde cevaplar bulabiliriz.

Oruç SİYAM kavramı ile ifade edilir. Siyam Arapça da olduğu gibi diğer akraba dillerde de KENDİNİ TUTMA anlamına gelir. Ayetlerde bu kavramın içi doldurularak kendimizi tutmamız gereken şeylerin ne olduğu açıklanır.


Oruç ne zaman başlar?  Ne zaman biter?
(Bakara Suresi, 187.ayet):
Oruç gecelerinde kadınlarınızla cinsel ilişkide bulunmanız size helal kılındı. Onlar sizin örtüleriniz, siz de onların örtülerisiniz. Allah, sizin kendinize kötülük ettiğinizi bildi de tövbenizi kabul etti ve sizi bağışladı. Artık Allah'ın sizin için belirlediğini isteyerek onlarla cinsel ilişkide bulunabilirsiniz. Sizce şafağın beyaz ve siyah ipliğini birbirinden ayırt edinceye kadar yiyin, için. Sonra geceye kadar orucu tamamlayın. Mescitlere kapanmış durumdayken onlarla cinsel ilişkide bulunmayın. Bunlar Allah'ın koyduğu sınırlardır; onları çiğnemeyin. Allah korunmaları için ayetlerini halka böyle açıklar.

Yukarıdaki ayette orucun tutulmasının yani kendimizi tutmanın içeriği verilir. Oruç başladığında eşlerimiz ile cinsel ilişkiye girmememiz ve yeme içmeyi kesmemiz gerekmektedir.

Orucun başlama zamanı SİZCE ifadesi ile bizimde tanık olacağımız bir zaman dilimini ifade eder. Güneşin doğacağı yöne baktığımızda yeryüzü ve gökyüzünün birbirinden ayırt edilmeye başladığı zaman oruç başlar.

Orucun biteceği zamanda LEYL yani gece olarak verilir. Geceye kadar orucu tamamlamamız gerektiği söylenir.

LEYL/GECE ne zaman başlar?

Leyl’in gökyüzünün tamamen karardığı bir zaman olduğunu savunanlar var. Bu fikirde olanlar güneş battıktan hemen sonra orucu açmamamız gerektiğini, güneş ışınlarının tamamen atmosferden çekilerek kararması ile gecenin başladığını iddia ederler.

Leyl yani gece; güneşin batması ile başlamaktadır. Leyl; işa ve fecr gibi güneşin yeni battığı ve doğmadan önce havanın aydınlık olduğu zaman dilimlerini de kapsar. Gece; güneş batınca başlar doğunca biter.


Ayetlerde GASAK I LEYL/gecenin karanlığı ifadesi gecenin bir bölümünü vurgular. Gecenin karanlığı varsa aydınlık dilimlerinin de olduğu anlaşılır.

(İsra Suresi, 78.ayet):
Güneşin kaymasından leyl/gecenin gasakı/kararmasına kadar namazı gözet. Sabah Kuran'ını da gözet. Sabahleyin Kuran (okuması) tanık olunur.

Evet yukarıdaki ayette açıkça gecenin karanlık dilimi olduğu anlaşılır.

Gecenin Aydınlık Dilimlerini Ayetlerden Anlayabilir miyiz?

(Hud Suresi, 114.ayet):

Gündüzün iki tarafında, gecenin (gündüze) yakın kısımlarında namazı gözet. İyilikler kötülükleri silip götürür. Bu, öğüt alacak olanlara bir öğüttür.

Hud Suresi’nde geçen GECENİN YAKIN KISMI ifadesi zülafen leyl kavramları ile belirtilir. Gündüzün iki ucu olan güneşin doğduğu ve battığı dilimlerden geceye doğru iki taraflı sarkan zaman dilimleri de gecenin(Leyl’in) zülüfleri olur.

Yani, zülafen leyl kavramı, gecenin yakın kısımları olan FECR ve İŞA vaktini işaret eder.

Fecr vakti, Bakara Suresi 187.ayette belirtilen, gecenin şafağında çıkan siyah iplik ve beyaz ipliğin ayırt edilmesi ile başlar, oruç tutmak için yeme-içme zamanı(sahur) bu anda biter, güneş doğana kadar devam eder. Fecr vaktinde hava aydınlanır ama henüz güneş ufukta doğmamıştır.

İşa vakti de, güneşin ufukta tamamen battığı anda başlar, hava bu anda güneş batmasına rağmen aydınlıktır, tamamen kararmamıştır, tamamen havada hiçbir ışık huzmesi kalmayıncaya dek hava tamamen kararana dek devam eder.

İşte gecenin (leyl’in) ZÜLÜFLERİ güneşin doğmaya en yakın olan ve battıktan sonraki aydınlık vakitlerini göstermesi bakımından GECENİN (Leyl’in) AYDINLIK bölümleridir.

Yani; sahurun, ufukta siyah ipliğin beyaz iplikten ayırt edildiği an olan Fecr vaktinin başlaması ile bittiğini anlıyoruz.

İftar vakti olan, orucun açıldığı vakit, Leyl’de (gecede) açılmaktadır. Leyl’in (gecenin) Kuran’a göre güneşin ufukta battığı anda hava henüz aydınlıkken başladığını ayetlerden anlamaktayız. Dolayısıyla güneşin batmış olması, orucu açmak için (iftar) yeterlidir.


Leyl(gece) vaktinin güneşin ufukta batması ile başladığını, henüz havanın aydınlık olmasına rağmen bu vaktin Leyl(gece)vakti içinde olduğunu İsra Suresi 78.ayetten tekrar hatırlayabiliriz:

(İsra Suresi, 78.ayet):
Güneşin kaymasından leyl/gecenin gasakı/kararmasına kadar namazı gözet.

Zaten, Leyl gece, Nehar da gündüz olarak iki temel zaman dilimidir. Özetle, Kuran’a göre, Gece(Leyl) güneşin atmosferde görünmediği, gündüz de göründüğü vakitlerdir.

Not: Önceki yıllarda, Diyanet, sahur bitimi ezanını, Ramazan'dan önceki gün okuduğu ezandan 1 saat önce okumuştu. 2018 yılında ise Ramazandan hemen önceki gün okuduğundan 40 dk önce okudu. Bundan sonraki Ramazanlarda, doğru saati şu şekilde saptayabilirsiniz, olduğunuz yerde, Ramazan'dan hemen önceki gün ezanın kaçta okunduğuna bakın (ki internette bu bilgiyi bulamazsınız, imsak saatini veriyorlar ezan saatini değil...) ve Ramazana girdiğiniz ilk gün o saate göre sahuru bitirin...Diyanetin kendi okuduğu saatte kaç dk arttırma-azaltma yaptığına göre de, o belirlediğiniz saatte o miktarda arttırma azaltma yapın.




Hiç yorum yok:

Yorum Gönder